Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, emeklilik sisteminde yıllardır süregelen eşitsizlikleri ortadan kaldıracak tarihi bir düzenlemeye imza atmaya hazırlanıyor. Türkiye’de milyonlarca çalışanın merakla beklediği bu yeni sistem, SSK ve Bağ-Kur arasındaki prim günü farkını ortadan kaldıracak ve emeklilikte norm birliğini sağlayacak. Özellikle küçük esnaf, serbest çalışanlar ve uzun yıllar prim biriktirmekte zorlanan vatandaşlar için adeta bir devrim niteliği taşıyan düzenleme, hem tam emeklilikte hem de kısmi emeklilikte önemli haklar getiriyor.
Bu kapsamlı reformla birlikte, çalışanlar arasında yıllardır süren “eşitsiz prim yükü” sorunu tarihe karışacak. Mevcut sistemde SSK’lılar 5000 ila 5975 prim günü arasında emekli olabilirken, Bağ-Kur’luların tam emeklilik için 9000 prim gününe ulaşması gerekiyordu. Yeni düzenlemeyle bu eşitsizlik sona erecek ve her iki grup için prim şartı 7200 güne çekilecek.
Prim Günlerinde Adalet Sağlanıyor
Bakanlığın gündemindeki en dikkat çekici başlıklardan biri tam emeklilikte prim günlerinin eşitlenmesi oldu. Mevcut tabloda SSK’lı çalışanlar, Bağ-Kur’lulara göre çok daha az prim günüyle emekli olabiliyor. Bu durum, özellikle kendi işini kuran ve esnaf statüsünde çalışan vatandaşlar açısından uzun yıllardır adaletsizlik olarak görülüyordu.
Yeni düzenleme ile bu eşitsizlik son buluyor. SSK ve Bağ-Kur kapsamında çalışanlar için emeklilikte aranan prim günü sayısı 7200 olarak eşitleniyor. Bu da, Bağ-Kur'luların 1800 gün yani yaklaşık 5 yıl daha az prim ödeyerek emekli olabileceği anlamına geliyor. Böylece sosyal güvenlik sisteminde uzun süredir beklenen "norm birliği" sağlanmış olacak.
Kısmi Emeklilikte de Fırsat Eşitliği Geliyor
Tam emekliliğin yanı sıra kısmi emeklilik şartlarında da köklü değişiklikler planlanıyor. Mevcut sistemde farklı sigorta kollarına göre değişen kısmi emeklilik koşulları, yeni düzenlemeyle standart hale getiriliyor. Artık hem SSK hem de Bağ-Kur sigortalıları, 4500 gün primle kısmi emeklilik hakkına sahip olacak.
Bu düzenleme, özellikle uzun süre tam zamanlı çalışmamış ya da dönemsel olarak sigortalı olmuş kişiler için oldukça büyük bir kolaylık sağlayacak. Kadınlar için 58, erkekler içinse 60 yaş şartı korunmaya devam edecek. Ancak burada önemli bir detay var: Kısmi emeklilik hakkı, kişinin sigorta giriş tarihine göre farklılık gösterebilir. Yani her sigortalı için bu hak otomatik olarak oluşmayacak, belirli kriterlere göre değerlendirilecek.
3600 Günle Emeklilik Sadece EYT Kapsamındakilere
Halk arasında sık sık gündeme gelen “3600 günle emeklilik” hakkı ise yalnızca EYT kapsamında olan vatandaşları kapsıyor. 1999 öncesi sigorta girişi olanlar, bu haktan yararlanmaya devam edecek. Ancak yeni düzenlemeyle birlikte, bu sınır genel sistemin bir parçası olmaktan çıkıyor. Bundan sonra sistemin genelinde en düşük prim eşiği 4500 gün olacak. Bu da, sigorta başlangıcı 1999 sonrası olanların artık 3600 günle emeklilik gibi bir beklenti içinde olmaması gerektiği anlamına geliyor.
Yürürlüğe Giriş Tarihi Ne Zaman?
Tüm bu düzenlemeler henüz yasa haline gelmiş değil. Ancak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı kaynakları, çalışmaların son aşamaya geldiğini ve kısa süre içerisinde kamuoyuyla paylaşılacağını belirtiyor. Meclis takvimine göre önümüzdeki aylarda bu düzenlemenin yasalaşması ve ardından uygulamaya konulması bekleniyor.
Bu reform, yalnızca emeklilikte fırsat eşitliği sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda kayıt dışı çalışanları da sisteme dahil etmeye teşvik edecek. Daha düşük primle emekli olma şansı, milyonlarca vatandaşı gönüllü olarak sigortalı çalışmaya yönlendirebilir.
