Emeklilik yaşı ve maaşları tartışma konusu olmaya devam ederken, milyonlarca çalışan erken emeklilik fırsatlarını yakından takip ediyor. Özellikle ağır ve riskli iş kollarında çalışanlar için umut verici gelişmeler yaşanıyor. İş kanununda “fiili hizmet süresi zammı” olarak tanımlanan ve kamuoyunda “yıpranma hakkı” olarak bilinen düzenleme, erken emekliliğin kapılarını aralıyor.
erken emeklilikte kapsam genişletildi
Geçmişte yalnızca 18 meslek grubunu kapsayan yıpranma hakkı, yapılan son düzenlemelerle birlikte 45 meslek alanını içine alacak şekilde genişletildi. Yeni listeye röntgen teknisyenleri, ağız-diş radyoloji uzmanları, ceza infaz kurumu müdürleri, ihtiyat pilotları ve infaz koruma memurları da dahil edildi.
Bu sayede tehlikeli ve yıpratıcı işlerde çalışan milyonlarca kişi, erken emeklilik hakkından faydalanabilecek. Ancak bu hak yalnızca 2017 yılının Ağustos ayı sonrası çalışma hayatına dahil olanları kapsıyor.
her yıl için 60 ila 180 gün ek hizmet
Yıpranma hakkı, çalışanın emeklilik gün sayısına her bir yıl için 60 ila 180 gün arasında ek süre kazandırıyor. Böylece ağır koşullarda çalışan bireyler, diğer meslek gruplarına kıyasla daha erken yaşta emekli olma şansına sahip oluyor.
Örneğin madencilik, radyoloji, cezaevi hizmetleri gibi riskli alanlarda çalışanlar, yıl bazında emeklilik süresine ek günler kazanarak yaş şartını daha erken tamamlayabiliyor.
50 yaşından önce emeklilik mümkün
Bazı özel sektör çalışanları için 50 yaşından önce emeklilik artık bir hayal değil. Fiili hizmet süresi zammı sayesinde, 5 yıla kadar ekstra süre kazanmak mümkün. Belirli istisnai mesleklerde ise bu süre 8 yıla kadar çıkabiliyor.
Ancak bu haktan yararlanmak için yalnızca o meslek grubunda çalışıyor olmak yetmiyor. Aynı zamanda fiilen işin içinde yer almak, yani masa başında değil, aktif olarak tehlikeli görevi yerine getiriyor olmak gerekiyor.
yıpranma hakkı nedir, kimleri kapsar?
Yıpranma hakkı, sağlık, güvenlik, ağır sanayi, enerji, madencilik, basın ve havacılık gibi yüksek risk içeren mesleklerde görev yapanlara tanınan özel bir emeklilik avantajıdır. Amaç, bu zorlu mesleklerde çalışan bireylerin daha erken dinlenmeye hak kazanmasıdır.
