Emeklilik hayali kuran ancak prim günü eksik olan milyonlarca vatandaş için umut veren bir imkan var: borçlanma hakkı. Türkiye’de yasal düzenlemeler, belirli şartları taşıyan kişilere geçmişte çalışılmayan süreler için toplu prim ödeme yoluyla sigortalılık süresine ekleme imkanı sunuyor. Bu sistem sayesinde özellikle doğum, askerlik, yurt dışı çalışma gibi özel durumlar erken emeklilik kapısını aralıyor.
Borçlanma sistemi, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 41. maddesi kapsamında düzenleniyor. Buna göre, kadınlar sigorta sonrası doğan her bir çocuğu için iki yıl olmak üzere toplamda altı yıl (2.160 gün) prim borçlanabiliyor. Erkekler ise askerlik sürelerini ve yedek subay okulunda geçen dönemleri borçlanabiliyor. Ayrıca devlet memurlarının ücretsiz izin dönemleri, doktor ve tıpta uzmanlık eğitim süreleri, avukatlık stajı, gözaltı ve tutuklulukta geçen günler, grev ve lokavt nedeniyle çalışılamayan dönemler de borçlanmaya dahil edilebiliyor. Seçim nedeniyle görevinden ayrılan kamu personelinin açıkta geçen süreleri ile part-time çalışanlar ve ücretli öğretmenlerin eksik prim günleri de bu kapsama giriyor.
Borçlanmanın sunduğu en büyük avantajlardan biri ise sigorta giriş tarihinin geriye çekilebilmesi. Özellikle Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi kapsamında sigortalılık başlangıcı 8 Eylül 1999 öncesine çekilebilen kişiler, yaş şartına takılmadan emeklilik hakkı kazanabiliyor. Kadınlar doğum borçlanmasıyla giriş tarihlerini 6 yıla kadar geri çekebilirken, erkekler askerlik borçlanması sayesinde daha erken emekli olabiliyor. Bu hak, sigorta başlangıcı olmadan çocuk sahibi olan kadınlar için de geçerli; borçlanma sayesinde sigortalılık süresi öne çekilerek emeklilik yaşı daha erkene alınıyor.
Uzmanlar, borçlanma sisteminin doğru ve planlı bir şekilde kullanılmasının büyük önem taşıdığına dikkat çekiyor. Çünkü borçlanılan süreler hem prim gününü tamamlama hem de erken yaşta emekli olma şansı sunuyor. Ancak prim tutarlarının ve borçlanılacak sürelerin dikkatle hesaplanması gerekiyor. Özellikle EYT ve erken emeklilik planlayanlar için borçlanma, kritik bir fırsat kapısı.